Lekcje muzealne Ossolineum

Lekcja dla uczniów szkół ponadpodstawowych.

Wśród bezcennych skarbów Ossolineum odnajdziemy te związane z arcydziełami literatury polskiej m.in. rękopis powieści „Chłopi”, a także bogate archiwum dotyczące jej autora – Władysława Stanisława Reymonta. W setną rocznicę przyznania Reymontowi literackiej Nagrody Nobla zapraszamy do Ossolineum na zajęcia, które pozwolą poznać bliżej genezę utworu, a także posłużą jako punkt wyjścia dla powtórzenia najważniejszych informacji na temat lektury.

Podczas zajęć uczniowie:

• usłyszą ciekawostki związane z okolicznościami powstania „Chłopów”;
• poznają przykłady obiektów ze zbiorów Ossolineum, w tym rękopis powieści;
• dowiedzą się o ciekawych faktach z życia Władysława Reymonta, które zostaną  zilustrowane przykładami zbiorów Ossolineum;
• usystematyzują wiedzę i powtórzą najważniejsze informacje na temat lektury.

Podstawa programowa (język polski): uczeń wykorzystuje w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty, szczególnie kontekst historycznoliteracki, historyczny, polityczny, kulturowy [...]; rozumie podstawy periodyzacji literatury, sytuuje utwory literackie w poszczególnych okresach [Młoda Polska]; rozpoznaje konwencje literackie i określa ich cechy w utworach (fantastyczną, symboliczną, realistyczną, naturalistyczną); lektura obowiązkowa: Władysław Stanisław Reymont, „Chłopi” (fragmenty).

REZERWUJ

Dla uczniów klas IV-VI i VII-VIII szkoły podstawowej oraz szkół ponadpodstawowych.

Kiedy i dlaczego powołano do życia Zakład Narodowy im. Ossolińskich? Co dziś skrywają mury wrocławskiego, barokowego gmachu z kopułą? W czasie zajęć uczniowie będą mieli okazję usłyszeć historię jednej z najważniejszych polskich instytucji, która od ponad dwustu lat realizuje misję dbania o narodowe dziedzictwo, a także dowiedzieć się, jakie bezcenne zabytki znajdują się w jej zbiorach.   

Zajęcia zostaną dostosowane do wieku i wiedzy odbiorców.

Podczas zajęć uczniowie:

• poznają historię Zakładu Narodowego im. Ossolińskich oraz jego najcenniejsze zbiory;
• poznają postacie założycieli Ossolineum: hrabiego Józefa Maksymiliana Ossolińskiego i księcia Henryka Lubomirskiego;
• uświadomią sobie, jaką rolę odegrało Ossolineum w walce o wolność Polski;
• zwiedzą zakamarki gmachu głównego Ossolineum (w miarę ich dostępności);
• zobaczą wybrane przykłady zbiorów Ossolineum, w tym faksymile cennych starodruków.

Podstawa programowa (historia):
Klasa IV: uczeń poznaje historię i tradycje swojej okolicy i ludzi dla niej szczególnie zasłużonych; zna lokalne zabytki i opisuje ich dzieje; wiąże najważniejsze zabytki i symbole kultury polskiej z właściwymi regionami.
Klasa V-VIII: uczeń omawia położenie Polaków w zaborach pruskim i austriackim […]; wyjaśnia cele i opisuje metody działań zaborców wobec mieszkańców ziem dawnej Rzeczypospolitej – […] autonomia galicyjska; opisuje formowanie się nowoczesnej świadomości narodowej Polaków; przedstawia bezpośrednie skutki II wojny światowej, w tym problem zmiany granic i przesiedleń ludności.
Szkoła ponadpodstawowa: uczeń rozpoznaje i charakteryzuje dorobek kultury polskiej w I połowie XIX wieku […]; charakteryzuje sytuację polityczną, społeczno-gospodarczą i kulturową Królestwa Polskiego, ziem zabranych, zaboru pruskiego i austriackiego; charakteryzuje proces formowania się nowoczesnej świadomości narodowej Polaków i innych grup narodowych zamieszkujących tereny dawnej Rzeczypospolitej; dostrzega kluczowe znaczenie utrzymania i przekazywania polskiego kodu kulturowego (wiara, język) dla podtrzymania świadomości narodowej; opisuje straty demograficzne, terytorialne, gospodarcze i kulturowe po II wojnie światowej – ze szczególnym uwzględnieniem wymuszonych migracji milionów Polaków.

Temat możliwy do realizacji stacjonarnie i online.

REZERWUJ

Dla uczniów klas I-III szkoły podstawowej

Jak niegdyś zdobiono książki? Z czego można zrobić okładkę? Jaka jest najmniejsza książka w zbiorach Ossolineum? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań przyniesie spotkanie na lekcji muzealnej, podczas której zobaczycie różnorodność bezcennych zbiorów Ossolineum. Ze względu na szczególne warunki ich udostępniania, pokazywane są niezwykle rzadko i to przy wyjątkowych okazjach. Zajęcia będą więc niezwykłą okazją, żeby poznać te skarby i poszukać inspiracji do własnej pracy kreatywnej.

Podczas zajęć uczniowie:

• dowiedzą się o misji i działalności Ossolineum;
• poznają przykłady ciekawych obiektów ze zbiorów Ossolineum, w tym niecodzienne i wyjątkowe książki;
• zaprojektują własne zdobienia książki artystycznej.

Podstawa programowa: uczeń korzysta z różnych źródeł informacji, np. atlasów, czasopism dla dzieci, słowników i encyklopedii, czy zasobów Internetu i rozwija swoje zainteresowania; osiąga umiejętność uczestnictwa w kulturze oraz wyrażania swych spostrzeżeń i przeżyć za pomocą plastycznych, muzycznych i technicznych środków wyrazu, a także przy użyciu nowoczesnych technologii; ilustruje sceny i sytuacje (realne i fantastyczne), inspirowane wyobraźnią, baśnią, opowiadaniem.

REZERWUJ

Dla uczniów klas III i IV szkoły podstawowej.

Fascynujące legendy, dzielne czyny i niezwykłe wydarzenia… to wszystko odnaleźć można w grach planszowych znajdujących się w kolekcji Ossolineum. Podczas zajęć dowiemy się, w jakie gry grali nasi rówieśnicy 200 lat temu oraz czy gra może być cennym zabytkiem. Lekcja muzealna będzie niepowtarzalną okazją, żeby rozegrać partię jednej z najstarszych w Polsce gier planszowych, a równocześnie utrwalić wiedzę na temat najważniejszych postaci i wydarzeń oraz legend z historii kraju.

Podczas zajęć uczniowie:

• utrwalą wiedzę o ważnych postaciach i wydarzeniach w historii Polski;
• obejrzą przykłady zabytkowych gier historycznych;
• dowiedzą się o różnorodności zbiorów Ossolineum;
• zagrają w partię gry planszowej Piast.

Podstawa programowa:
Klasa III: uczeń opowiada o legendarnym powstaniu państwa polskiego; przedstawia wybrane legendy dotyczące regionu, w którym mieszka lub inne; wymienia imiona i nazwiska, np. pierwszego władcy i króla Polski; przedstawia wybrane postacie i prezentuje informacje o wielkich Polakach, m.in.: królowa Jadwiga, król Stefan Batory, astronom Mikołaj Kopernik.
Klasa IV: uczeń rozpoznaje rodzaje źródeł historycznych; odróżnia historię od dziejów legendarnych; zna postacie i wydarzenia o doniosłym znaczeniu dla kształtowania polskiej tożsamości kulturowej (Książę Mieszko i czeska Dobrawa – chrzest Polski; Bolesław Chrobry – pierwszy król – i zjazd w Gnieźnie; ostatni z Piastów – Kazimierz Wielki; królowa Jadwiga, Władysław Jagiełło, Zawisza Czarny, unia polsko-litewska i zwycięstwo grunwaldzkie; Mikołaj Kopernik; Jan Zamoyski; bohaterowie wojen XVII wieku i król Jan III Sobieski; Tadeusz Kościuszko i kosynierzy spod Racławic; Jan Henryk Dąbrowski i Józef Wybicki).

REZERWUJ

Dla uczniów klas V-VIII szkoły podstawowej.

W bogatych zbiorach Ossolineum znajdują się nie tylko cenne książki oraz kolekcja dzieł sztuki, ale również… gry planszowe, w tym jedne z pierwszych gier zabytkowych, jakie powstały na ziemiach polskich: Assarmot oraz Piast. Przez wiele lat „zabawy historyczne” umilały czas minionym pokoleniom, a teraz nam pozwolą powtórzyć wiedzę historyczną. Podczas zajęć uczestnicy rozegrają partię Piasta i tym samym powtórzą informacje o najważniejszych postaciach i wydarzeniach z historii Polski.

Podczas zajęć uczniowie:

• dowiedzą się o działalności Ossolineum w zakresie utrzymywania tożsamości narodowej w czasie zaborów;
• poznają różnorodność obiektów znajdujących się w zbiorach Zakładu;
• rozegrają partię historycznej gry planszowej Piast;
• poznają inne planszowe gry historyczne.

Podstawa programowa (historia): Umieszczanie procesów, zjawisk i faktów historycznych w czasie oraz porządkowanie ich i ustalanie związków przyczynowo-skutkowych; dostrzeganie zmiany w życiu politycznym i społecznym oraz ciągłości w rozwoju kulturowym; objaśnianie związków przyczynowo-skutkowych; analizowanie zjawisk i procesów historycznych; dostrzeganie potrzeby poznawania przeszłości dla rozumienia procesów zachodzących we współczesności; posługiwanie się pojęciami historycznymi i wyjaśnianie ich znaczenia; kształcenie postawy szacunku dla przeszłości i tradycji literackiej jako podstawy tożsamości narodowej; rozwijanie poczucia tożsamości narodowej oraz szacunku dla tradycji.

REZERWUJ

Dla uczniów klas VII-VIII szkół podstawowych oraz szkół ponadpodstawowych.

Barokowy gmach Ossolineum kryje w sobie niezwykle piękne i tajemnicze wnętrza. W jednym z nich przed wiekami do wspólnego posiłku zasiadali zakonnicy. W czasie zajęć odwiedzimy Refektarz Ossolineum, czyli dawną jadalnię, w której 20 lat temu – w czasie prac konserwatorskich – odkryto XVII-wieczne malowidła. Uczestnicy zajęć będą mieli okazję wspólnie rozszyfrować malarskie rebusy oraz poznać zagadnienia związane z barokową ikonografią.

Zajęcia zostaną dostosowane do wieku i wiedzy odbiorców.

Podczas zajęć uczniowie:

• wysłuchają opowieści o założeniu Zakładu Narodowego im. Ossolińskich oraz poznają budynek, który obecnie jest jego siedzibą; 
• poznają podstawowe cechy sztuki barokowej oraz znaczenie symboliki w niej stosowanej;
• poznają definicje pojęć: symbol, personifikacja, atrybut, alegoria, apoteoza, refektarz;
• poznają funkcję atrybutu, symbolu i personifikacji.

Podstawa programowa (plastyka, klasa VII-VIII): Uczeń rozróżnia gatunki i tematykę dzieł w sztukach plastycznych ([...] sceny: rodzajowa, religijna, mitologiczna, historyczna i batalistyczna); zna dziedzictwo kulturowe najbliższego otoczenia, wymienia zabytki i dzieła architektury (historycznej i współczesnej).

Podstawa programowa (historia sztuki, szkoła ponadpodstawowa): Uczeń wymienia podstawowe gatunki w dziełach sztuk plastycznych, m.in. [...] sceny: rodzajowa, religijna, mitologiczna, historyczna (w tym batalistyczna) [...]; rozróżnia podstawowe motywy ikonograficzne; wymienia różne funkcje dzieł sztuki, takie jak: sakralna, sepulkralna, estetyczna i dekoracyjna, dydaktyczna, ekspresywna, użytkowa, reprezentacyjna, kommemoratywna, propagandowa, kompensacyjna, mieszkalna i rezydencjonalna, obronna, magiczna; wskazuje w dziele sztuki symbol i alegorię, potrafi wytłumaczyć ich znaczenie; rozpoznaje w dziele sztuki temat i wskazuje jego źródło ikonograficzne; rozpoznaje podstawowe motywy ikonograficzne, świętych chrześcijańskich, bogów greckich i alegorie wybranych pojęć na podstawie atrybutów; analizuje dzieła pod względem ikonograficznym, z wykorzystaniem słowników symboli; zna terminologię związaną z opisem formy i treści dzieła malarskiego, rzeźbiarskiego i graficznego, w tym m.in. nazwy formuł ikonograficznych.

REZERWUJ

Dla uczniów klas VII-VIII szkoły podstawowej.

Czy zemsta popłaca? O tym na pewno przekonali się bohaterowie komedii Aleksandra Fredry, a teraz my przekonamy się, czy lekturę szkolną możemy czytać z przyjemnością. W Ossolineum, zwanym domem Fredry, znaleźć można niezwykle ciekawe, bezcenne pamiątki po komediopisarzu, które podczas lekcji przybliżą nam kontekst utworu oraz mniej znane wątki z życia i twórczości „ojca komedii polskiej”.

Podczas zajęć uczniowie:

• poznają przykłady bezcennych obiektów znajdujących się w zbiorach Ossolineum, w tym rękopis „Zemsty” oraz różne wydania i odsłony utworu;
• poznają ciekawostki związane z genezą oraz kontekstem utworu i powtórzą najważniejsze informacje związane z lekturą;
• dowiedzą się ciekawych informacji dotyczących życia i twórczości Aleksandra Fredry;
• odkryją związek komediopisarza z Wrocławiem.

Podstawa programowa (język polski, klasa VII-VIII): Uczeń rozpoznaje rodzaje literackie: epika, liryka i dramat; wskazuje elementy dramatu; zna pojęcie komizmu, rozpoznaje jego rodzaje w tekstach oraz określa ich funkcje; wykorzystuje w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty, np. biograficzny, historyczny, historyczno-literacki, kulturowy, filozoficzny, społeczny. Zemsta Aleksandra Fredry jako lektura obowiązkowa.

Temat możliwy do realizacji stacjonarnie i online.

REZERWUJ

Dla uczniów klas VII-VIII szkoły podstawowej

Czy to możliwe, żeby książka zmieniła plany i los człowieka? Wśród bezcennych zbiorów Ossolineum znajdują się rękopisy najsłynniejszych polskich literatów, w tym rękopis „Latarnika” Henryka Sienkiewicza. Podczas zajęć uczniowie zobaczą obiekty ilustrujące okoliczności, w jakich napisał on nowelę oraz zaobserwują, jak wzrosło znaczenie „Pana Tadeusza” – książki, która początkowo nie została doceniona, a z czasem stała się jedną z najważniejszych pozycji polskiej literatury.

 Podczas zajęć uczniowie:

• poznają genezę „Latarnika”;
• dowiedzą się, jakie znaczenie miała lektura „Pana Tadeusza” w czasach zaborów;
• zobaczą autografy literackie oraz inne ciekawe obiekty, dotyczące Henryka Sienkiewicza ze zbiorów Ossolineum;
• zastanowią się nad znaczeniem tęsknoty jako motywu literackiego.

Podstawa programowa (język polski): uczeń wykorzystuje w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty np. biograficzny, historyczny, historyczno-literacki, kulturowy, filozoficzny, społeczny. „Latarnik” autorstwa Henryka Sienkiewicza jako lektura obowiązkowa. 

Temat możliwy do realizacji stacjonarnie i online

REZERWUJ