Przekazanie kopii cyfrowych Archiwum Towarzystwa Naukowego im. Szewczenki

O Archiwum Towarzystwa Naukowego im. Szewczenki

3 października 2019 roku we Lwowie Zakład Narodowy im. Ossolińskich i Biblioteka Narodowa w Warszawie przekazały uroczyście Ukraińskiej Narodowej Bibliotece Naukowej im. Wasyla Stefanyka we Lwowie (w jej Czytelni Głównej) cyfrową kopię Archiwum Towarzystwa Naukowego im. Szewczenki.

W początkach 1944 roku niemieckie władze okupacyjne zdecydowały o ewakuacji ze Lwowa części zbiorów ossolińskich. Wśród wywiezionych pozycji znalazło się też Archiwum Towarzystwa Naukowego im. Szewczenki. Odnaleziono je po wojnie we wsi Zagrodno (dawniej Adelin) w okolicach Złotoryi. Trafiły częściowo do Ossolineum we Wrocławiu i do Biblioteki Narodowej w Warszawie.

W latach 1997-2000 Biblioteka Narodowa, powołując się na ustalenia Międzyrządowej komisji polsko-ukraińskiej ds. ochrony i zwrotu dóbr kultury utraconych i bezprawnie przemieszczonych podczas II wojny światowej, przekazała stronie ukraińskiej (Archiwum Historycznemu we Lwowie) kopie znacznej części Archiwum Szewczenki. Na prawie trzydziestu tysiącach mikrofilmów znalazły się m.in. archiwa działalności Ukraińskiej Republiki Ludowej, Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej, Ukraińskiej Armii Halickiej i działaczy ukraińskich, m.in. Ołeny Kysiłewskiej, Jewhena Archipenki i Dmytra Doncowa. Od tego czasu są one dostępne dla badaczy ukraińskich w Centralnym Państwowym Archiwum Historycznym we Lwowie. W minionych latach została opracowana ostatnia jego część – Archiwum Legionu Ukraińskich Strzelców Siczowych, którą zeskanowano w 2019 roku.

W 2018 roku dyrekcja Ukraińskiej Narodowej Biblioteki Naukowej im. Wasyla Stefanyka we Lwowie wystąpiła do dyrekcji Zakładu Narodowego im. Ossolińskich i Biblioteki Narodowej w Warszawie z prośbą przekazanie skanów całego Archiwum Towarzystwa Naukowego im. Szewczenki. 17 października 2018 roku dyrektorzy Biblioteki im. Stefanyka i Ossolineum, powołując się na ustalenia Międzyrządowej komisji polsko-ukraińskiej ds. ochrony i zwrotu dóbr kultury utraconych i bezprawnie przemieszczonych podczas II wojny światowej, podpisali umowę dotyczącą digitalizacji Archiwum Towarzystwa Naukowego im. Szewczenki. Rok później uroczyście przekazano stronie ukraińskiej cyfrowe kopie tego archiwum – ponad 314 tysięcy skanów. Podczas uroczystości o zawartości archiwum i jego losach opowiedziała jego badaczka, pracowniczka Wydziału Rękopisów Biblioteki im. Stefanyka, Halyna Swarnyk. Z serdecznym podziękowaniem dla strony polskiej wystąpili znani ukraińscy naukowcy, m.in. prof. Zinowij Nazarczuk, dyrektor Zachodniego Centrum Naukowego Ukraińskiej Akademii Nauk; prof. Roman Kusznir, dyrektor Towarzystwa Naukowego Szewczenki; prof. Igor Soliar, dyrektor Instytutu Ukrainoznawstwa im. Iwana Krypiakiewycza i prof. Stepan Pawłuk, dyrektor Instytutu Ukrainoznawstwa Ukraińskiej Akademii Nauk.

Galeria