Ostatnim lwowskim dyrektorem Zakładu Narodowego im. Ossolińskich był profesor Mieczysław Gębarowicz, historyk sztuki urodzony 17 grudnia 1893 roku w Jarosławiu. W 125 rocznicę jego urodzin Rada Miasta Jarosławia ogłosiła rok 2018 Rokiem Mieczysława Gębarowicza. 5 grudnia 2018 roku dr Adolf Juzwenko, dyrektor Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, wygłosił we Lwowie w ramach Spotkań Ossolińskich wykład pt. O Mieczysławie Gębarowiczu w 125. rocznicę urodzin.
20 grudnia 2018 roku uroczyście odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą profesorowi Mieczysławowi Gębarowiczowi. Tablica zawisła na kamienicy, w której mieszkał przez 52 lata, przy ul. Stećki 9 (dawniej ul. Senatorska).
W uroczystości uczestniczyli:
Tablicę odsłonili wspólnie dyrektorzy Taras Woźniak i Wasyl Fersztej. Wiktoria Malicka odczytała list dyrektora Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, Adolfa Juzwenki. Mimo mroźnej pogody na uroczystość przybyli też lwowianie, którzy osobiście znali Profesora.
Tablicę sfinansowano z funduszy Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA. Zgodę na umieszczenie tablicy 14 grudnia 2018 roku wydała Komisja Wykonawcza Rady Miasta Lwowa, a jej wykonanie Ossolineum powierzyło lwowskiej firmie budowlanej BROK mającej doświadczenie w realizacji podobnych upamiętnień.
Odsłaniając tablicę upamiętniającą prof. Mieczysława Gębarowicza, ostatniego dyrektora Ossolineum we Lwowie, składamy hołd wybitnemu Ossolińczykowi.
Józef Maksymilian Ossoliński rozważnie i z troską o przyszłość zredagował status prawny Zakładu Narodowego. Tego, co przyniósł ze sobą rok 1939 i lata następne nie był w stanie przewidzieć. Okupanci sowieccy, a potem niemieccy Ossolineum zlikwidowali. Niemcy włączyli jego zbiory do Staatsbibliothek Lemberg. Statutowe władze Ossolineum nie ustąpiły jednak – funkcjonowały konspiracyjnie. Zakładem kierował Książę Adam Lubomirski, który w kwietniu 1943 roku powołał poufnie na jego dyrektora prof. Mieczysława Gębarowicza.
„Zdawałem sobie sprawę – pisze o tym nowo mianowany dyrektor – że biorę na siebie brzemię, jakiego żaden z moich poprzedników nie dźwigał. Jeślim się na to zdecydował, to jedynie dlatego, iż posiadłem niezachwianą wiarę, że uda mi się skupić wokół siebie ideowych pracowników, z którymi wspólnie dźwigniemy Zakład z obecnej niemocy i skrzepiony oddamy naszym następcom”.
Zakładowi Narodowemu pozostał Gębarowicz wierny do ostatnich dni swego życia. Nie opuścił Lwowa po II wojnie światowej. Uznał, że do końca winien być blisko ossolińskich zbiorów. Pozostał we Lwowie i pracował aż do roku 1984. Korzystał ze zbiorów ossolińskich, współpracując z ludźmi nauki i instytucjami ukraińskiego Lwowa. Mieszkał w domu, na którym zawieszona została ta tablica. Odwiedzał Ossolineum we Wrocławiu, korespondował z jego pracownikami. Tworzył swego rodzaju pomost pomiędzy lwowskim a wrocławskim Ossolineum.
