Czas
4 lutego – 21 marca 2009 roku
Miejsce
Sale pod Kopułą
Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław
Wystawa przypomniała wydarzenia, które rozegrały się 90 lat temu we Lwowie i w na ziemiach Galicji Wschodniej. Wojna, która rozgorzała na tych terenach toczyła się między odradzającym się Państwem Polskim, a budzącą się do niepodległości Ukrainą. Kulminacyjnym punktem tego konfliktu były walki o Lwów, zapoczątkowane w listopadzie 1918 roku próbą przejęcia rządów w mieście przez tworzące się cywilne i wojskowe władze ukraińskie. Legendarna już dziś Obrona Lwowa jeszcze w 1918 roku stała się legendą, a uczestnicząca w walkach lwowska młodzież okrzyknięta została powszechnie „Orlętami”.
Wystawa przypomniała te niezwykle ważne dla naszej historii wydarzenia i związane z nimi pamiątki. Pochodzą one przede wszystkim ze zbiorów Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. W ramach ekspozycji pokazano oryginalne dokumenty, afisze, pocztówki i mapy z tamtych lat. Niewątpliwą atrakcją wystawy był eksponowany po raz pierwszy w całości zespół pamiątkowych odznak Obrony Lwowa oraz liczne oryginalne i wystawione w formie reprodukcji fotografie. Wystawa pokazała nie tylko stronę polską, ale także formacje ukraińskie biorące udział w walkach o Lwów. Szczególnie ciekawe były liczne reprodukcje oryginalnych zdjęć z lat I wojny światowej oraz wojny polsko-ukraińskiej udostępnione przez Lwowskie Muzeum Historyczne.
Ossolińska wystawa pokazała uczestników tamtych wydarzeń – dowódców i żołnierzy, uczestniczących w walkach, zarówno polskich, jak i ukraińskich. Obok postaci kapitana Czesława Mączyńskiego – dowódcy Wojska Polskiego we Lwowie w 1918 roku czy generała Wacława Iwaszkiewicza, kierującego wojskową akcją odblokowania Lwowa obleganego zimą 1919 roku przez Ukraińską Armię Halicką, ekspozycja przypomniała także sotnyka Dmytro Wytowskiego, ukraińskiego dowódcę we Lwowie w 1918 roku i generała Myrona Tarnawskiego, jednego z wybitniejszych ukraińskich dowódców w 1919 roku.
Ekspozycja umożliwiła także obejrzenie, jak wyglądali uczestnicy „bojów lwowskich”, jak byli umundurowani i jaką posługiwali się bronią. Wystawa pokazała liczne formacje polskie, głównie ochotnicze. Przypomniała np. lwowski oddział kawalerii „Wilki”, dowodzony przez rtm. Tadeusza Krynickiego, ochotniczki z Ochotniczej Legii Kobiet czy pomocniczą lwowską Miejską Straż Obywatelską. Pokazała także wojska naszych przeciwników – legion Ukraińskich Strzelców Siczowych i Ukraińską Armię Halicką.
